od dziecka
  • Na początku mojego listu…
    13.11.2012
    13.11.2012
    Czy poprawne jest stosowane w listach „na początku mojego listu”? Dziękuję za odpowiedź.
  • niedojda
    19.11.2013
    19.11.2013
    Szanowni Państwo,
    jaka jest etymologia słowa niedojda?
  • (Nie)przenoszenie wieloliterowych przyimków
    29.12.2016
    29.12.2016
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące zasad składu tekstu. Jednowyrazowe przyimki i spójniki przenosimy do następnego wiersza, jeśli tylko szerokość kolumny na to pozwala – to dla mnie jasne. Co jednak z przyimkami i spójnikami dwuliterowymi i dłuższymi, jak np. we, ze, na, pod, lub, ani? Czy je także należy przenosić? Spotkałam się z opinią, że trzeba tak robić, co w tytułach jest dla mnie zrozumiałe, ale w tekstach ciągłych budzi wątpliwości.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelniczka
  • nowo narodzony a nowonarodzony
    8.12.2004
    8.12.2004
    W Internecie napisałem: „Życzę łask Bożych od nowonarodzonego Dziecięcia”. Za pisownię nowonarodzony zbesztano mnie, powołując się na słownik ortograficzny. Tymczasem w tym przykładzie widać wyraźnie, że piszący nie ma zamiaru określać kogoś jako dopiero co narodzonego; że jest to raczej jakby tytuł obecnego Jezusa. Internetowa wyszukiwarka znalazła mi 3520 stron ze słowem nowonarodzony, często w podobnym kontekście. Co o tym myśleć, jak pisać?
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
    StP.
  • O przegłosach
    14.07.2020
    14.07.2020
    Proszę o wyjaśnienie i podanie nazwy procesu, który zaszedł w języku polskim, wskutek którego „e” bądź jać zamieniają się w „io” i porównanie go z podobnym zjawiskiem w języku rosyjskim i wyjaśnienie ewentualnego pokrewieństwa. Zjawisko w obydwu językach nie zawsze lub wręcz rzadko się pokrywa, np. pl pieśń piosenka, ale ru piesnia piesenka; pl. anioł, ale ru angieł; pl miotła, ale ru mietła. Czasem jednak pokrywa się, np. w imieniu Piotr bądź słowie pomiot.
    Dziękuję za info!
  • pańska skórka
    9.11.2006
    9.11.2006
    Zaciekawiła mnie etymologia nazwy pańska skórka. Czy znają Państwo jakieś „tropy”?
    Serdecznie pozdrawiam
    jt
  • pewien żart i nie tylko
    23.03.2008
    23.03.2008
    Można powiedzieć: „Oni się prokreowali” czy nie? I jeszcze jedno przy okazji, jeśli można: jak się pisze w końcu niewymagający – właśnie razem, tak jak napisałem, czy osobno? Spotkałem się nie raz, że pisało się osobno, czyli nie wymagający – od czego to zależy? Przy przeciwstawieniach przymiotniki z nie pisze się osobno, ale chyba nie tylko…?
  • Podnosić a utrzymywać, twierdzić
    20.12.2019
    20.12.2019
    PAP informuje: STS podnosi, że polskie dziecko pierwszy kontakt z... Czy prawidłowym jest użycie słowa podnosi w znaczeniu ‘utrzymuje’ albo ‘twierdzi’?
  • Polszczenie imion postaci historycznych

    26.03.2023
    26.03.2023

    Szanowni Państwo.

    Kwestia spalszczania imion monarchów (zwłaszcza europejskich) była poruszana wielokrotnie. Kierunek jest jasny: spalszczamy!

    Pytanie: co z tymi, którzy monarchami nie byli? Bo tutaj, mam wrażenie że panuje ogromny chaos. Kilka przykładów:

    Stalin, bez dwóch zdań, miał na imię Józef. A jego poplecznik i imiennik (!) to już Josif Tito.

    Cesarz Austro- Węgier, Franciszek Józef miał syna, o którym mówimy Frantz Ferdinand. (a książę Karol za życia królowej?)

    Każdy powie Ryszard Wagner, Jan Bach czy Amadeusz Mozart a Vivaldi czy Verdi to już tylko (odpowiednio) Antonio i Giuseppe.

    Wreszcie wisienka na torcie: Iwan (po rosyjsku) Groźny (po polsku)!

    Czy istnieje tu jakaś reguła?

  • pomyśleć coś
    3.07.2006
    3.07.2006
    Dzieci w szkole na matematyce mają zadania zaczynające się od słów „Pomyśl jakąś liczbę”. W przeróżnych historiach (o złotej rybce i nie tylko) pojawia się konstrukcja pomyśleć jakieś życzenie. Przykłady można by mnożyć. Ja natomiast w żadnym słowniku nie znalazłem konstrukcji pomyśleć coś – zawsze wydawało mi się, że można albo wymyślić coś albo pomyśleć O CZYMŚ. Czy mam rację?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego